Hypnotherapie is het inzetten van hypnose als middel tegen psychische en lichamelijke klachten, maar ook voor sportprestatieverbetering. De patiënt wordt door de hypnotherapeut door middel van oornamelijk verbale communicatie in een lichte trance gebracht maar behoudt de controle over zichzelf. Een kenmerk van iedere sessie is dat er een dialoog en een verbinding ontstaat tussen datgene wat je bewust bent en wat je nog niet bewust bent. Als hypnotherapeut wordt gebruikt gemaakt van moderne hypnotherapie. Dit is een op zichzelf staande behandelmethode maar ook een waardevolle ondersteuning voor de reguliere en complementaire geneeskunde. Vooral voor klachten van psychische en psychosomatische aard, zoals onverwerkte emoties, reductie van pijn, stress en angst. Deze therapie is geschikt voor: anorexia, depressiviteit, eetproblemen, hoofdpijnen, hyperventilatie, lichamelijke problemen, lusteloosheid, pijn, slaapproblemen en stressvermindering.

Integratieve psychotherapie is een nieuw genre dat uitgebreid wordt geaccepteerd in Amerika en Engeland. De theorie hierachter is dat van elke psychotherapiestroming datgene wordt gebruikt waarvan is aangetoond dat het functioneert. Vanuit het metamodel wordt de therapeutische relatie versterkt en krijgt de cliënt op deze manier een beeld hoe met de problemen om te gaan. Integratieve psychotherapie is te interpreteren als een samenvoeging van het beste uit alle traditionele monotherapieën. Het is een combinatie van psychodynamische, systemische en steunende behandeling.

Coaching is een vorm van persoonlijke begeleiding op basis van een gelijkwaardige een-op-een-relatie. De cliënt leert, de coach ondersteunt en begeleidt dit leerproces. Binnen het coachingstraject worden de doelen vooraf bepaald. Doel van de coaching is het vergroten van de persoonlijke effectiviteit van de cliënte.

Counseling is een laagdrempelige vorm van (emotionele) hulpverlening. Letterlijk vertaald uit het Engels betekent het raadgeven. Het doel van counseling is het helpen van mensen bij:

• het oplossen of hanteren van problemen
• het vinden van antwoorden op vragen
• het benutten van ongebruikte mogelijkheden
• het ontwikkelen van kennis en vaardigheden

Counseling is resultaatgericht en pragmatisch van aard. Het gaat er om dat een cliënt doelen gaat formuleren en gaat handelen om deze doelen te bereiken.

Cognitieve therapie (CT) is een vorm van psychotherapie die ontwikkeld is door de Amerikaanse psychiater Aaron T. Beck in de jaren zestig van de 20e eeuw. Hij onderzocht de psychoanalytische, of psychodynamische, veronderstelling dat een depressie voortkomt uit 'naar binnen geslagen woede' en zou verdwijnen als de oorzaak ervan werd opgespoord en de kwaadheid opnieuw beleefd en verwerkt zou worden. Een benadering dus die uitgaat van het verkrijgen van inzicht in onbewuste emoties en drijfveren. Beck ontwikkelde een theorie en een behandelingswijze waarbij de cognities van de patiënt centraal staan: zijn gedachten, fantasieën, herinneringen en zijn opvattingen over gebeurtenissen. Beck gaat ervan uit dat het niet de gebeurtenissen zelf zijn die een mens negatieve gevoelens bezorgen en daardoor een bepaald gedragspatroon, maar de gekleurde bril waardoor hij de dingen ziet. Door deze 'disfunctionele' gedachten om te buigen en te leren gebeurtenissen anders te interpreteren komt er een objectievere kijk op de eigen gevoelens en waarnemingen, en krijgen negatieve gevoelens de kans te verdwijnen waardoor ook het gedrag verandert. Beck heeft een hele lijst van denkfouten samengesteld, die mogelijkerwijs een depressie veroorzaken en in stand houden.

CT is een kortdurende, gestructureerde therapievorm die op het heden en de toekomst is gericht. Het verhaal van de patiënt is echter wel van belang. Samen met de therapeut moet hij er namelijk eerst achter komen hoe de vervormde, 'foute', denkgewoonte is ontstaan. Door trainingen in de behandelkamer, in het echte leven en door allerhande huiswerk komt de patiënt gaandeweg tot nieuwe gedachten en ander, positiever, gedrag. Oorspronkelijk is CT ontwikkeld voor depressiviteit, en recentelijk is er veel aandacht voor terugvalpreventie bij depressie. Hierbij gaat het om het voorkomen dat iemand opnieuw depressief wordt in plaats van het bestrijden van de huidige depressie. Inmiddels wordt CT ook effectief toegepast bij andere psychische aandoeningen zoals: verslavingen, eetstoornissen, fobieën, angststoornissen en paniekstoornissen.

Beck beschreef zijn benadering in Depression: Causes and Treatment in 1967. In Cognitive Therapy and the Emotional Disorders uit 1976 worden ook andere psychische stoornissen en problemen behandeld. Beck introduceerde ook het gezichtspunt van het onderliggende 'schema' - de fundamentele onderliggende wijze waarop mensen informatie verwerken - hetzij over het zelf, de wereld of de toekomst.

Het zijn niet de problemen zelf die het ons zo moeilijk maken, maar de manier waarop we tegen deze problemen aankijken (naar de Griekse wijsgeer Epictetus). Volgens Ellis ontstaan problemen vooral door de manier waarop men aankijkt tegen de gebeurtenissen die men overkomt.

Bij de theorie van Rationeel Emotieve Therapie (RET) wordt gebruikgemaakt van de letters ABC. A staat voor aanleiding (oorzaak, activating event) De B staat voor de bril waardoor je kijkt (belief, overtuiging). De C staat voor consequentie (het gevolg, consequence).

De kern van de RET komt erop neer dat niet A de oorzaak is van C, maar B. In het Nederlands: het zijn niet de gebeurtenissen (A) in je leven die bepalen hoe je je voelt (C) maar de manier waarop je tegen die gebeurtenissen aankijkt (of: de manier waarop je jezelf van het belang van die gebeurtenissen overtuigt) (B).

Door oefening is er de mogelijkheid de overtuigingen (B) te veranderen. Er wordt als het ware begonnen met het opzetten van een andere bril. Dit gebeurt op zo'n manier dat ze beter (realistischer, van minder tot niet irrationeel) aansluiten bij de situatie (A). Een gevolg is dat het gevoel (C) dat hierbij hoort beter aansluit, positiever is: gevoelens van ontreddering, angst, woede, schaamte, minderwaardigheid worden minder frequent en zullen vaker vermeden worden.

Sommigen hebben de indruk dat het rationele aspect van deze therapie erop is gericht om het gevoel (de emotie) uit te schakelen of te verzwakken. Niets is minder waar, emoties die passen moeten aangemoedigd worden. Het gaat erom dat er in nieuwe situaties, en in de verwerking van oude situaties, een reëel beeld wordt gevormd van de werkelijkheid. Een voorbeeld: een diep bedroefd gevoel na het overlijden van een naaste is een passende emotie. Maar een uitzinnige reactie bij het krijgen van een verkeersboete is meestal overdreven.

Recentelijk heeft de grondlegger van de RET, Albert Ellis, de naam van RET veranderd in REBT. De nieuwe afkorting staat voor "Rational Emotive Behavioral Therapy". De reden voor de naamswijziging is dat Ellis tot uitdrukking heeft willen laten komen, dat het bij RET niet alleen gaat om een cognitieve (= kennis-) therapie, maar dat het gedrag in de therapie moet "volgen". Hiermee heeft Ellis het belang van huiswerkoefeningen en praktijkoefeningen beklemtoond: "cognitieve gedragstherapie".

Rogeriaanse therapie is een vorm van psychotherapie waarin het inzicht van de patiënt (cliënt), in zichzelf centraal staat ('centered'). Actief luisteren is de techniek die Rogers hiervoor gebruikt.

De vader van deze therapie is Carl R. Rogers. De rol van de psychotherapeut is het reflecteren van gevoelens, zonder vastgestelde therapeutische richting op te leggen (non-directief). Door gesprekken komt de patiënt tot inzichten en emoties die eerst verborgen bleven. Een ander kernwoord is empathie, het vermogen zich in te leven in de gedachten en gevoelens van een ander. Dit dient niet alleen een vaardigheid van de psychotherapeut te zijn, het is bij Rogers de belangrijkste sociale vaardigheid.

Uitgangspunt is de stelling dat de patiënt een volwassen iemand is die best weet wat er met hem aan de hand is. Er zijn voldoende gezonde krachten in de cliënt aanwezig, zodat hij in staat is zelf zijn problemen op te lossen. De psychotherapeut die slechts een begeleidingsfunctie heeft werkt de genezing in de hand door zijn totale aanvaarding van de mens met zijn problemen.

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, kortweg EMDR, is een vorm van therapie die gericht is op het concreet laten uitdoven van angst ontstaan ten gevolge van traumatische ervaringen.

Maak je steeds dezelfde fouten in je leven, terwijl je je hebt voorgenomen om een volgende keer anders te reageren? Laat je gedrag hardnekkige patronen zien, die je niet kunt veranderen, ook al wil je dat heel graag? Merk je regelmatig dat je met je gezonde verstand best weet wat je zou moeten doen, maar dat je gevoel niet meewerkt en je een andere richting in duwt?